بخشبندی مشتریان براساس مدل RFM
در بازار رقابتی این روزها و با توجه به تعدد مراکز و سایتهای خرید در هر زمینهای جلب رضایت مشتری و داشتن مشتریان ثابت و وفادار امری مهم برای فروشندگان است. برای درک رفتار خریداران و تحلیل دادههای به دست آمده از آنها، لازم است تا شرکتها اشخاص را در کمپینهای مختلفی گروهبندی کنند که یکی از رایجترین روشها برای این کار، سگمنتبندی مشتریان براساس مدل RFM میباشد. برای اجرای این مدل شما میتوانید از نرم افزار CRM استفاده کنید تا به یک درک روشن و مناسب از کسبوکار خود دست پیدا کنید.
مدل RFM چیست؟
مدل RFM یک ابزار برای آنالیز دیتاهای مارکتینگ است که با استفاده از دادههایی که از تحلیل و اندازهگیری عادتهای مالی افراد و سبک خرج کردن آنها به دست میآید، برای دستهبندی مشتریان استفاده میکند.
اساس کار این مدل بر پایه 3 اصل است و هدف اصلی آن گروهبندی و افزایش نرخ بازگشت مشتریان است. فاکتورهایی که برای بخشبندی مشتریان بر اساس مدل RFM لازم است بدین شرح میباشد:
- Recency (زمان آخرین خرید): از آخرین زمان خرید مشتری در فروشگاه یا وبسایت شما چه مدت میگذرد؟ در طول یک هفته، ماه یا سال بسته به زمانبندی که فروشنده در نظر دارد این مورد بررسی میشود. هرچند این بخش برمبنای “آخرین خرید” در نظر گرفته میشود، اما از فاکتورهایی همچون آخرین باری که فرد از فروشگاه، اپ موبایل یا وبسایت بازدید کرده است نیز میتوان برای ورودی مدل استفاده کرد.
- Frequency (تعداد دفعات خرید): مشتری شما با چه فواصل زمانی اقدام به خرید میکند؟ این پارامتر اصل دیگری است که در این مدل به آن توجه شده است. مطمئنا کسانی که به تعداد دفعات بیشتری خرید داشتهاند احتمالا وفاداری بیشتری نسبت به سایر مشتریان دارند.
- Monetary (مبلغ خرید): مشتری برای هر بار خرید چه مقدار هزینه میکند؟ بدون شک برای فروشندگان نرم افزار CRM یکی از مهمترین نکات این است که مشتریها چه مبلغی را برای خرید از آنها صرف میکنند. به همین خاطر در این مدل نیز چنین اصل مهمی در نظر گرفته میشود.
در نظر داشته باشید که برای بررسی هر کدام از این اصول شما قادر خواهید بود از یک محدوده امتیاز استفاده کنید و برای هر فرد یک رتبه در نظر بگیرید.
برای درک بهتر مثالی را مطرح کنیم تا با اصول کار مدل RFM بیشتر آشنا شوید.
فرض کنید برای سنجش هر کدام از این نکات از عدد 1 تا 10 به افراد امتیاز میدهید. در این صورت برای بررسی فواصل خرید به فردی که از آخرین خرید او کمتر از 1 ماه میگذرد امتیاز 10 و به همین ترتیب برای کسانی که در مدت زمانهای طولانیتری به فروشگاه مراجعه میکنند، امتیازات کمتری داده شود.
بنابراین باتوجه به سقف امتیاز، کسانی که دارای این سطح هستند به احتمال زیاد به مشتریان ثابت و همیشگی شما تبدیل خواهند شد. از سوی دیگر کسی که به طور مثال در یک سال گذشته تنها یک بار از شما خرید کرده، دارای کمترین امتیاز است و نمیشود روی وفاداری او زیاد حساب کرد.
به همین ترتیب میتوانید رفتار مشتری را براساس دو اصل دیگر نیز بررسی کرده و افراد را گروهبندی کنید. البته شما باید دقت داشته باشید که قیمت محصول، کیفیت آن و ماهیت کالایی که شما عرضه میکنید روی مشخص کردن بازههای زمانی تاثیر دارد. شاید کسبوکار شما در زمینهای باشد که افراد حتی به صورت سالانه هم به آن نیاز پیدا نکنند؛ بنابراین در نظر داشته باشید که نمیتوان برای هر نوع از کسب کار از یک مقطع زمانی استفاده کرد.
مزایای اصلی استفاده از مدل RFM
از مهمترین امکاناتی که با ورود این مدل به عرصه بازاریابی و جلب مشتری در اختیار کاربران قرار داده شده، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- انجام تحلیل بر اساس دادههای واقعی: شما میتوانید با طراحی باشگاه مشتریان دادههای لازم برای تحلیل رفتار افراد را خیلی بهتر در خرید نرم افزار crm اختیار داشته باشید. این مدل روشی است که تحلیل آن مبتنی بر تاریخچه رفتار مشتری میباشد و آنها را در سطحهای مختلف وفاداری در رابطه با نوع کسبوکار شما تنظیم میکند.
- بهینهسازی هزینههای صرف شده برای بازاریابی: شما با تجزیه و تحلیل رفتار همه خریداران به این نتیجه خواهید رسید که چه چیزی در جلب نظر آنها و تبدیل شدن به مشتریان همیشگی تاثیر دارد تا بتوانید متناسب با آن در زمینه تبلیغات و بازاریابی هزینه کنید؛ بنابراین هدفمند کردن این هزینهها یکی از مزایای مهم مدل RFM میباشد.
- اتوماتیکسازی روند اجرا: برای پیادهسازی این مدل شما میتوانید از نرمافزارهایی که برای این هدف طراحی شدهاند استفاده کنید. نرم افزار CRM یکی از این مواردی است که کار شما را برای اجرای مدل RFM راحتتر میکند.
سایر مزایای مدل RFM برای کسبوکار
- سبب ارتقای کیفیت کار شما و حفظ مشتری در بلند مدت میشود.
- نرخ فروش شما بالاتر میرود.
- درک بهتری از کسبوکارتان بهدست میآورید.
- در هنگام معرفی و عرضه یک محصول جدید تعامل مشتریان بهتر میشود.
- وفاداری خریداران را به دنبال دارد.
اساس تقسیمبندی در مدل RFM
این مدل مشتریان را بر اساس امتیازی که کسب میکنند در 11 گروه قرار میدهد که عبارت است از:
- قهرمانان: این دسته افراد مداوم و با مبالغ بالایی از شما خرید میکنند. بنابراین اگر میخواهید درآمد بالایی که از سوی آنها عاید شما میشود همیشگی باشد، بهتر است توجه بیشتری به آنها داشته باشید.
- مشتریان وفادار: این دسته مرتب از شما خرید میکنند و در بیشتر مواقع فروشگاه شما و محصولاتی که تبلیغ میکنید را زیر نظر میگیرند. سهم این افراد در درآمد شما چیزی حدود 20 درصد است.
- کسانی که امکان تبدیل شدن به مشتریان وفادار را دارند: کسانی که به این مرحله رسیدند، اشخاصی هستند که اخیرا به مبلغ بالا از شما خرید کردهاند؛ بنابراین بهتر است آنها را به ادامه این روند ترغیب کنید.
- مشتریان تازهوارد: مشتریانی که در این گروه قرار دارند افرادی هستند که به تازگی با مبلغ متوسطی از شما خرید کردند. این در حالی است که اولین خرید آنهاست پس میتوانید با ارائه تخفیف آنها را نسبت به خرید مجدد مشتاق کنید.
- مشتریان امیدوارکننده: افرادی که کمی پیشتر، از شما خرید داشتند و اکنون نیز فروشگاه شما را برای بار دیگر انتخاب کردهاند.
- مشتریانی که نیازمند توجه هستند: کسانی که میانگین خرید آنها از مشتریان دیگر بیشتر است اما تاریخ آخرین خرید حدود یک ماه یا قبلتر از آن است.
- مشتریان خوابآلود: افرادی که مبلغ و تعداد خرید نسبتا کمی دارند اما در آن حد نیست که بخواهید آنها را جز مشتریان از دست رفته قلمداد کنید.
- مشتریانی که به خواب زمستانی فرو رفتهاند: کسانی که مدتها پیش مبالغ بالایی را از شما خرید میکردند اما زمان زیادی است که دیگر خریدی نداشتهاند؛ این در حالی است که هنوز از سایت شما بازدید میکنند.
- مشتریانی که نمیتوان آنها را از دست داد: افرادی که زمانی جز قهرمانان و مشتریان وفادار شما بودند اما مدتهاست که دیگر از شما خرید نمیکنند. این امکان وجود دارد که چنین افرادی به خرید از رقبای شما روی آورده باشند؛ بنابراین برای جذب مجدد لازم است به آنها انگیزه بدهید.
- مشتریان در معرض خطر: افرادی که مبلغ و تعداد دفعات خرید آنها کم بوده و بعد از مدتی دیگر به سراغ فروشگاه شما نیامدهاند، استفاده از سیستم تخفیف برای این افراد نیز ممکن است جوابگو باشد.
- مشتریان رویگردان: کسانی که در مقایسه با همه مشتریان کمترین تعداد و مبلغ خرید را داشتهاند و در ضمن در چند هفته گذشته هیچگونه فعالیتی از آنها دیده نشده است. برای این افراد نیازی به صرف وقت و هزینه زیادی نیست؛ زیرا احتمال برگشت آنها بسیار پایین است.
تا اینجا با اصول و مزایای مدل RFM آشنا شدید، در ادامه بهتر است تا شما را با یکی از بهترین نرمافزاهایی که در این زمینه طراحی شده آشنا کنیم.
نرم افزار CRM
نرم افزار CRM به عنوان یکی از پیشرفتهترین ابزار در زمینه مدیریت و سازماندهی مشتریان شناخته میشود. شما با خرید نرم افزار CRM قادر هستید تا فرآیند بازاریابی، فروش و خدمات خود را به بهترین شکل ارتقا دهید.
در زمینه اصول لازم برای دستیابی به مشتریان ثابت و همیشگی دانستیم که باید موارد مختلفی را در نظر بگیریم. در ادامه سه مورد از مهمترین مزایای استفاده از CRM در این زمینه را معرفی میکنیم.
- مدیریت فرآیند تعامل با مشتری: این برنامه ابزاری است که تمامی بخشهای مختلف کسبوکار شما از قبیل بازاریابی، فروش و خدمات پس از فروش را برایتان یکپارچه میسازد و همچنین زمینه ایجاد هماهنگی میان گروههای متفاوت را برای شما فراهم میکند.
- ساخت یک بانک اطلاعاتی: برای دستیابی به اطلاعات مشتریان و اجرای مدل RFM نیازمند دیتای کافی هستید. نرم افزار CRM میتواند امکانی را برای شما به وجود آورد که با استفاده از آن بتوانید کلیه جزئیات مربوط به مشتریان را در یک سامانه واحد جمعآوری کنید.
- سفارشیسازی به منظور تحلیل: CRM این قابلیت را دارد تا با استفاده از اطلاعات به دست آمده از مشتریان نسبت به تجزیه و تحلیل رفتار خرید آنها اقدام کرده و به شما کمک کند تا دیدگاهی را که از این راه به دست میآورید در جهت بالا بردن فروش و سود خود به کار گیرید.
جمعبندی مقاله بخشبندی مشتریان بر اساس مدل RFM
اگر مدیر یا صاحب یک کسبوکار هستید باید در نظر داشته باشید که عدم استفاده از فناوریهای پیشرفته و ابزارهای نوین بازاریابی میتواند در کوتاهمدت نیز منجر به شکست کسبوکار یا سازمان شما شود. یکی از مهمترین اقداماتی که بهتر است از همین حالا برای آن برنامهریزی کنید، دستهبندی مشتریان و ایجاد یک پلن مدیریتی دقیق برای ارائه خدمات و ایجاد کمپینهای بازاریابی مخصوص برای هرکدام از این دستهها میباشد. برای اجرای این دستهبندی شما میتوانید از ابزارهای مختلفی کمک بگیرید که یکی از مناسبترین گزینهها استفاده از نرم افزارهای CRM میباشد. نرم افزار CRM جولیو با ارائه تحلیلهای کاربردی و ابزارهای مفیدی که در اختیارتان قرار میدهد میتواند صفر تا صد فرایند ذکر شده در این مقاله را به سادگی برای شما اجرا نموده و در نتیجه میزان رضایت مشتریان و فروش کسب و کارتان را چندبرابر کند.